Osmancık Adının Kaynağı

       Her kentin bugünkü adında tarihi gelişme vardır. Öyle ise Osmancık adının tarihi gelişmesini başlıklar altında verebiliriz.

 1.Osmancık İlçesinin ilk adı: PİMOLİZA,

 2.Osmancık’ın ikinci adı: AFLANOS,

 3.Osmancık’ın üçüncü adı: SORGUN,

 4.Osmancık’ın dördüncü adı: OSMANCIK.

 Şimdi bu adların nereden geldiğini açıklayalım:

 1-Osmancık İlçesinin ilk adı PİMOLİZA:

       Osmancık ilçesinin ilk adı Pimoliza (Pimolisene)’dir. Bu adın doğruluğunu ileri sürenleri açıklayabiliriz.

 a)-Fransız Çoğrafyacısı D’Anvilli, Antik Çağ’da kurulmuş olan meşhur Pimoliza (Pimolisene) şehrinin şimdiki Osmancık’ın yerinde olduğunu ileri sürmüştür.

 b)-Bilim adamları olan Anderson Cumont ile W.Ramsey de bu görüşü benimseyenlerdendir.

 c)-Osmancık hakkında araştırmaları ile tanınan Prof. Füğen de bu fikre katılmıştır.

 Böylece Osmancık, ilk kez Pimoliza adıyla tarihte yerini almıştır.

 2-Osmancık İlçesinin ikinci adı AFLANOS:

       Büyük İskender Anadolu’yu istila ettikten sonra Pontus Kralı Mıtridades zamanında Pimoliza kenti birkaç kez tahrip edilmiştir.

       Daha sonra Pontus Karlığının korunmasına geçen Amasya Hükümdarı, Pimoliza’yı komutanlarından Aflan’ın yönetimine bırakmıştır. Kentin Pimoliza adı da Aflanos (Eflanus) olmuştur.

 Osmancık’ın Türk Egemenliğine geçişi:

       11. yüzyıldan itibaren Oğuzlar (Türkmenler) Anadolu’ya girmişlerdir. Alp Arslan’ın

  Komutanlarından Melih Ahmet Danişment; Sivas Yöresinde Danişmentler Beyliğini kurmuş, 1075 yılında Aflanos Türk egemenliğine girmiştir.

 3-Osmancık’ın üçüncü SORGUN:

       Aflanos’a 1075 yılından sonra Alayunt’lu boyundan Sorgun Oymak Beyi Şerafettin Osman Gazi, kente emir olarak atanmıştır. Kentte de Sorgun adını vermiştir. Kent bu kez sorgun adıyla anılmaya başlanmıştır.

 

      Emir Şerafettin Osman Gazi, Sorgun’da oturmuştur. Buradan da İskilip, Hacihamza, Çorum Yöresini de yönetmiştir.

   

4-Osmancık’ın dördüncü adı OSMANCIK:

        Osmanlı Devletinin kurucusu Osman Gazi’nin Sorgun’da Yani Osmancık’ta doğduğu konusunda ulusal ve yabancı kaynakların fikir birliği ettikleri kesindir.

        Nitekim Evliya Çelebi, Babingler, De ba Bonlage, C.I.Huart, J.H. Karamers, Maitrejorg, Van Bu sbeck, banger, R.P. Blake gibi doğu bilimcileri ile Türkoloji uzmanları kente Osmancık adının verilmesinde Osmanlı Devletinin kurucusu Alp Osman Gazi’nin burada doğmuş olmasının rol oynadığı ileri sürülmüştür.

       Bu görüşü, İslam Ansiklopedisi ile Büyük Barousse ve Türkiye Ansiklopedisi de paylaşmaktadır.

 Bu görüşün dayandığı dayanak ise şudur:

       Süleyman Şah’ın üç oğlundan birisi Kayıhanlı aşiret reisi Ertuğrul Gazi, bu kentten Sögüt’e giderken 400 çadırlı aşireti (yaklaşık 2.000 kişi) ile burada konaklamıştır. Bir sürede burada kalmıştır. Osman Gazi de burada doğmuştur. Ertuğrul Gazi, daha sonra Osmanlı devleti’ni kuracak olan oğlunu Osmancık diye çağırmaktadır. Bu nedenle kentin adı Osmancık diye anılmaya başlamış, bu gün de Osmancık adıyla tarihe geçmiştir.